koffie zetten

Na het optreden bij Saffier Woonzorgpark Loosduinen, word ik gewenkt door een meneer met een vriendelijke lach. Zijn gezonde zomerse teint steekt mooi af tegen zijn witte overhemd.

‘Weet je wat jullie missen in jullie collectie authentieke koffiespullen?’

‘Nee meneer, geen idee. We dachten inmiddels alles wel te hebben dat iets met koffie zetten te maken heeft. Ik ben heel benieuwd!’

Hij had me in de pauze al aangegeven dat hij de oude koffiemolen van vroeger nog heeft waar zijn gezin in de oorlog ook graan mee maalde om brood te kunnen bakken.

‘Jullie hebben geen suikerautomaatje!’

‘Een suikerautomaatje? Ik heb er nog nooit van gehoord. Wat is dat?’

‘Dat is een automatische suikerpot. Er zit een knopje aan waar je op duwt en dan komt er een schuifje uit met precies de juiste hoeveelheid suiker voor een kopje koffie. Ik heb er nog een, willen jullie die hebben?’

Ik ben enigszins verlegen met het aanbod, maar meneer is onverbiddelijk en rolt in zijn rolstoel naar zijn kamer. Tien minuutjes later is hij terug met het suikerautomaatje, een vernikkeld koperen busje met een dekseltje en een zwart drukknopje.

Meneer Steijn is 93 en heeft het suikerpotje vroeger zelf gebruikt. Het blijkt een Haagse uitvinding te zijn uit begin jaren 30, waarmee militair en koperslager Johannes van den Broek wereldfaam verwierf. De suikerpotten werden over de hele wereld geëxporteerd en prijkten zelfs in verzilverde staat op de koffietafel van een Indiase maharadja.

‘Ik heb geen familie meer en bij mij staat hij maar in de kast.
Ik heb liever dat jullie hem gebruiken dan dat hij bij de kringloop terecht komt’, grijnst hij.

Vandaag hebben we hem in het Katwijkse Overduin laten zien en gebruikt en veel mensen herkenden het automaatje direct. Wat een prachtige aanvulling op onze collectie. Dank u wel, meneer Steijn!

loodje We kletsen uitgebreid na met de bewoners van de Vijverhof. Meneer Kees, voorzitter van de bewonerscommissie, tikt me op mijn arm en stopt een buisje in mijn hand.

‘Wat is dat, Kees?’

‘Weet je dat niet?’, zegt hij en ik bespeur enige verontwaardiging.

Ik bestudeer het object nauwkeurig.

‘Ik zou het niet weten…..een stoelpootverhoger?’, probeer ik, enigszins beschaamd.

‘Een wat? Nee joh!, lacht hij. Het is zeker 100 jaar oud, uit de erfenis van de Beppe van de Pake van de Heit van de Beppe van mijn Beppe…’ (dit gok ik een beetje…maar zoiets was het…)

Het is een echt antieken loodje!

Een gisse mevrouw in Maasland vertelde ons dat zij vroeger thuis een koffieloodje gebruikte om de hoeveelheid bonen voor één bakkie koffie af te meten. Eén lood is 10 à 15 gram.

Wij hadden er nog nooit van gehoord, laat staan er één gezien. Het is een metalen kokertje, dat aan de onder- en bovenkant open is. Sommigen hebben een oortje, maar deze is zo oud dat dat er niet aan zit. Het is een maatbekertje dat door een metalen tussenschotje ongelijk in tweeën is verdeeld. De ene kant voor de hoeveelheid bonen voor een straf bakkie, de andere kant als je van een te sterk bakkie een maagperforatie krijgt.

In ons praatje tijdens het maken van de ouderwetse koffie, vertellen we altijd dat we van het loodje hebben gehoord en dat we er graag één zouden willen hebben. ‘Dus als u er toevallig een in uw keukenkastje heeft, dan houden wij ons aanbevolen.’ Zo ook gisteren. En Meneer Kees spurtte naar zijn appartement om het kleinood voor ons te halen.

We mogen hem houden! En Meneer Kees kan er verzekerd van zijn dat we heel Nederland vanaf nu vertellen over het loodje van zijn Friese voorouders, Beppe en Heit incluis.

Dank je wel, Kees!

Een suikerautomaatje hadden we nog niet!

We hebben een koffieloodje!