Het ‘hofjesprincipe’, de toekomst.

“Ouderen kruipen bij elkaar”, kopt de krant en ook het radionieuws maakt melding van een nieuwe woontrend onder ouderen: ze zoeken leeftijdsgenoten als buren, met de bedoeling elkaar zorg en gezelschap te bieden zodat ze langer zelfstandig kunnen blijven wonen: het ‘hofjesprincipe’.  En het werkt. Dat weten wij sinds donderdag, toen we het nieuwe jaar mochten inluiden met de bewoners van De Vijverhof in Delft.

‘Het lijkt ons leuk om de jaarlijkse stoffige nieuwjaarsreceptie op te fleuren met een gezellige noot en zo een goede start voor het nieuwe jaar te maken’, luidde de aanvraag.

vijverhof-1De Vijverhof is een wooncentrum voor zelfstandig wonende ouderen vanaf 65 jaar met 137 appartementen waar op dit moment 161 ouderen wonen. Zorgorganisatie Pieter van Foreest voorziet in medische zorg door middel van een Zorgpunt en interne faciliteiten als een bibliotheek, een winkeltje en een actieve bewonerscommissie die allerlei activiteiten organiseert vormen het cement van een ‘kleine samenleving’ van wel zeer krasse knarren. De gemiddelde leeftijd is ongeveer 85 jaar, maar het is er allerminst ‘stoffig’.

De lach hangt in de zaal, die nagenoeg vol zit met ongeveer negentig bewoners. De Kerstboom staat er nog. Er is een batterij energieke vrijwilligers. Er zijn vriendenclubjes van vrouwen die elkaar al zestig jaar kennen en een verleden delen achter de bar van de plaatselijke voetbalclub. Er zijn grappen en grollen, ook ondeugende.

‘Ik vind het nog altijd jammer dat hij getrouwd is’, biecht een vrouw van 95 mij op en wijst naar een van haar mannelijke buren. Haar ogen verraden ondeugd.

Er is interesse in elkaar, oog voor elkaar. Een meneer wiens vrouw naar een verpleeghuis is overgeplaatst, krijgt een extra roos voor zijn vrouw en is tot tranen geroerd. Als tijdens de borrel met lekkers naar leeftijden geraden moet worden, slaan we meerdere malen de plank totaal mis. Een vrouw die we 82 geven is 97 en iemand die wij inschatten als een 50-jarige bezoekster, blijkt 68 en er gewoon te wonen. Ze vindt het heerlijk om onderdeel te zijn van deze gemeenschap en geniet zichtbaar van het nieuwjaarsfeest. Een man die minstens drie koppen boven haar uit toornt, slaat zijn arm om haar schouders.

‘Jullie moeten haar inhuren. Ze kan vreselijk goed zingen! Ik niet hoor, ik heb problemen met mijn gehoorapparaat. Ik hoor mezelf steeds en ontdekte vanmorgen dat ik hartstikke vals zing!’

Er is organisatietalent en uitvoerend talent. Er is talent om te besturen (‘Ik doe eigenlijk niet zoveel, maar ik let altijd wel op de mensen die door hun eigen bescheidenheid wel eens vergeten worden’) en er is hartelijkheid. We zingen en spelen de zaal blij. De rozenzee die ons aan het eind van 24 Rozen toezwaait telt ruim negentig lange rode exemplaren en wordt vergezeld van vrijwel net zoveel lachende gezichten.  Samen is het een inspirerend volkje daar in de Vijverhof; de verbinding is zichtbaar en voelbaar.
En meezingen dat ze kunnen!

Wij rijden langs de vijver en gaan Delft uit met twee tot de rand gevulde harten. Onze roady oppert regelmatig dat je niet te vaak moet zeggen dat iets bijzonder is, omdat het dan niet meer bijzonder is, maar dit was absoluut een bijzondere middag.

Wij overwegen tijdige inschrijving…

We hebben een koffieloodje!

loodjeWe kletsen uitgebreid na met de bewoners van de Vijverhof. Meneer Kees, voorzitter van de bewonerscommissie, tikt me op mijn arm en stopt een buisje in mijn hand.

‘Wat is dat, Kees?’

‘Weet je dat niet?’, zegt hij en ik bespeur enige verontwaardiging.

Ik bestudeer het object nauwkeurig.

‘Ik zou het niet weten…..een stoelpootverhoger?’, probeer ik, enigszins beschaamd.

‘Een wat? Nee joh!, lacht hij. Het is zeker 100 jaar oud, uit de erfenis van de Beppe van de Pake van de Heit van de Beppe van mijn Beppe…’ (dit gok ik een beetje…maar zoiets was het…)

Het is een echt antieken loodje!

Een gisse mevrouw in Maasland vertelde ons dat zij vroeger thuis een koffieloodje gebruikte om de hoeveelheid bonen voor één bakkie koffie af te meten. Eén lood is 10 à 15 gram.

Wij hadden er nog nooit van gehoord, laat staan er één gezien. Het is een metalen kokertje, dat aan de onder- en bovenkant open is. Sommigen hebben een oortje, maar deze is zo oud dat dat er niet aan zit. Het is een maatbekertje dat door een metalen tussenschotje ongelijk in tweeën is verdeeld. De ene kant voor de hoeveelheid bonen voor een straf bakkie, de andere kant als je van een te sterk bakkie een maagperforatie krijgt.

In ons praatje tijdens het maken van de ouderwetse koffie, vertellen we altijd dat we van het loodje hebben gehoord en dat we er graag één zouden willen hebben. ‘Dus als u er toevallig een in uw keukenkastje heeft, dan houden wij ons aanbevolen.’  Zo ook gisteren. En Meneer Kees spurtte naar zijn appartement om het kleinood voor ons te halen.

We mogen hem houden! En Meneer Kees kan er verzekerd van zijn dat we heel Nederland vanaf nu vertellen over het loodje van zijn Friese voorouders, Beppe en Heit incluis.

Dank je wel, Kees!

Het jaar is op!

scheurkalender-2017-3-500x500_0Op de laatste dag van 2016 waren wij de speciale Oudejaarstraktatie naast de gebruikelijke oliebollen en champagne bij Pieter van Foreest Veenhage in Nootdorp. Best bijzonder om in die eindejaarsfeer te gast te mogen zijn in het verzorgingshuis.

In onze levens vliegen de jaren voorbij, glippen ze je maar zo door de vingers,
gevuld als ze zijn met een hoos aan activiteiten en belevenissen. Ik vind het wel eens ontluisterend hoe rap het gaat, de volle agenda’s gaan niet over NU, maar bepalen de vaart waarin we naar straks rennen. Vanuit dat perspectief, heb je al gauw de neiging te denken dat dat voor de ouderen anders is. En hoe is dat voor mensen wiens geheugen de tijd rigoureus door elkaar husselt. Zijn lege dagen ook nog dagen? Bestaan jaren wel en vloeien die niet volkomen ongemerkt in elkaar over? Soms niet, kan ik u vertellen:

Het is pauze. Ilonka oefent haar Spaans met een Spaanse bewoonster (Barcelona o lá lá) en ik zit met een glaasje water te wachten in de hal tot ons publiek een oliebol heeft verorberd. Een vrouw van mijn leeftijd snelt me voorbij naar haar vader en zus die bij de deur op haar staan te wachten. Paps gaat mee voor een oudejaarsavond met de familie.

‘Sorry, sorry, sorry, dat ik jullie liet wachten. Ik was nog even bij je buurman, Pa. Die was zo verdrietig.’ Pa knikt afwezig.

‘O, echt? Wat was er dan’, vraagt Zus.

‘Hij zat aan zijn tafeltje in z’n kamer en was een beetje in paniek. Zijn familie heeft zo’n kalender voor hem gekocht vorig jaar, waarmee ze hem op het spoor van de dag en de datum houden. Hij moet dan elke morgen een dag afscheuren. Maar toen hij dat vanmorgen wilde doen, zag hij dat het er nog maar één velletje was. Dat durfde hij niet af te scheuren, want dan was het jaar op en hoe moest hij
dan verder? De nieuwe kalender voor 2017 lag ernaast, nog in het plastic, maar hij kon de verbinding niet maken dat hij gewoon opnieuw kon beginnen met scheuren morgenochtend. Ik heb het hem uitgelegd en ik geloof wel dat hij het begreep, want hij werd rustig.’

Hoe 365 stukjes jaar op een velletje een uitdaging kunnen vormen, die je je niet kunt voorstellen.

Het was ons laatste optreden van 2016. Wij hebben het nieuwe jaar aangebroken en prijzen ons gelukkig dat we al weten dat er in 2017 vele zullen volgen.

 

 

Kleinschalig geluk

singelhof_maasland_nb_overzicht01

In de Singelhof, een locatie van zorgkoepel Pieter van Foreest in Maasland, zijn twee woongroepen Kleinschalig Wonen. Het zijn twee aparte ‘huisjes’ waar zes bewoners met psychogeriatrische problematiek met elkaar wonen. Het voelt ook alsof we de woonkamer van een gezin betreden als we binnenkomen en hartelijk begroet worden. De bewoners zitten met z’n allen aan de koffietafel. Ze vinden het wel bijzonder dat de koffiedames van vandaag speciaal voor hen roze schortjes hebben aangetrokken.

We gaan gezellig bij ze aan de grote tafel zitten. Ze vertellen honderduit over hun ervaringen met het draaien aan de koffiemolen. Over hoe ze in de oorlog (‘de koffie was op de bon’) extra Buisman in de koffie deden, om de schaarse en dure koffie nog een beetje smaak te geven. En we leren wat een ‘loodje’ is. Een half loodje voor een slap bakkie en een heel loodje voor een beste kop koffie.  Ons bakkie scoort een dikke plus in beide huisjes en onze liedjes scoren een ‘onvergetelijk’.

In de week dat Hugo Borst zijn noodkreet van de daken moet schreeuwen, ervaren wij hoe het óók kan. Ons bezoek is een “samen-momentje” voor de bewoners én hun verzorgers. Er is geen voelbare haast of druk. Ze  zingen om het hardst met ons mee. We zien traantjes van ontroering en horen schatergelach van plezier bij beiden. Oude handen pakken de iets jongere en andersom. Zó kan het ook.

‘Ik werk een dag in de week op deze afdeling’, zegt activiteitenbegeleidster Jolanda, en het is hier zo anders en zo fijn!’

Als we onze spullen hebben ingepakt en langs de deur van de huiskamer lopen, zien we dat een bewoonster de was zit te vouwen, want dat heeft ze haar hele leven gedaan, dus waarom nu niet meer.  Kleinschalig Wonen, je gunt het iedereen die noodgedwongen in deze situatie verzeild raakt.

(foto van de site KOW)

U vraagt, wij draaien (aan veel meer dan alleen de koffiemolen)!

Hanenpoten1

Als wij onze schortjes aan hebben, dan worden we regelmatig tot ‘de helpenden’ gerekend in de zorginstellingen waar we optreden. Niet eens altijd als koffieschenkers, maar we zijn, in roze, universeel inzetbaar.

Een scene van afgelopen woensdag in Woonzorgcentrum Abtswoude in Delft:

Terwijl wij onze spullen aan het klaarzetten zijn, wordt Ilonka aangeroepen.

‘Mevrouw! Mevrouw! Mag ik u iets vragen?’

‘Maar natuurlijk mag u dat.’

‘Wij proberen een boodschappenlijstje te maken, maar mijn pen doet het niet meer. Kunt u een pen voor mij halen?’

Ilonka zet haar kar met boxen en statieven aan de kant, loopt terug naar de receptie en scoort een pen.

‘Hier is een pen hoor, mevrouw. Hij is van de receptie en ze willen hem wel graag terug’.

Ze wil zich omdraaien om haar kar met spullen weer op gang te brengen, maar wordt subiet teruggefloten.

‘Ja, dank u, maar mag ik u nog iets vragen? Zij kan niet schrijven en ik kan niet zien, kunt u even voorlezen wat er op ons lijstje staat?’

En Ilonka lacht, ontcijfert de hanenpoten, leest voor en maakt twee mensen opgelucht en blij.
En toen hadden we nog niet eens gezongen!

Zingen en dansen bij WZC Abtswoude, want “ze verdienen het”!

‘Dit huis wordt gesloten, maar we blijven tot dat moment gewoon doorgaan met het organiseren van leuke culturele evenementen voor de bewoners, hoor. Dat verdienen ze!’

We zijn vandaag, op uitnodiging van de Stichting Vrienden, bij Woonzorgcentrum Abtswoude, een locatie van Pieter van Foreest in Delft en spreken de locatiesecretaresse. We laden onze spullen uit en rijden ze de recreatiezaal binnen. Het gebouw mag dan 45 jaar oud zijn en niet meer voldoen aan de eisen van moderne ouderenzorg, maar vanmiddag is de sfeer er niet minder om.

Abtswoude_26082015

Het wordt een heerlijke middag, met een goed gewaardeerd bakkie ouderwetse koffie, met een lach en een traan bij het horen van de liedjes van toen, met een heus dansje van een koffiemeisje met een charmante Delftse heer, met een borreltje en een hapje en met verse rode rozen aan het einde van de voorstelling. En wat werd er gezongen!

Wij hopen dat alle circa 130 bewoners een fijne, nieuwe woonomgeving vinden. Het zou mooi zijn als ze bij elkaar zouden blijven, want ze vormden een voortreffelijk koor!